Stop de Milieudefensie versus Shell rechtszaak

Voor Shell opkomen betekent in de ogen van de duurzamen dat je met de duivel aan tafel zit. Er zijn immers de goeden, en die kleuren knalgroen, en er zijn zondebokken, en die ruiken naar olie en gas.

Maar Shell heeft de klimaatverandering niet op z’n geweten, het management bestaat niet uit criminelen, en goed en kwaad, die kennen we, maar dan wel op een andere plak van de wereld.

In de Urgenda-casus deed de rechter geen politieke uitspraak, wat sommigen nog steeds denken. In de Milieudefensie- Shell casus wordt die politieke uitspraak wel verwacht. Shell heeft met olie en gas niet de wet overschreden, de afnemers ervan hebben dat evenmin. Vliegen, varen, fabrieken, auto’s, verwarmen, kunststoffen maken, alles met olie en gas, en voorzien van wetgeving, vergunningen en inspectie. Er waren vroege publicaties over het broeikaseffect, vanaf Arrhenius in 1889. Bij de milieubeweging vanaf 1968 stond het niet op de lijst. In het beroemde Club van Rome rapport Grenzen aan de Groei (1972) komen CO2 emissie cijfers voorbij, maar zonder de klimaatwaarschuwingen van vandaag. Die beginnen pas rond 1985. Tijdens de eerste grote Perestrojka Conferentie in Moskou (1990) presenteerde Al Gore de befaamde hockeystick- klimaatcurve, een primeur.

Het IPCC startte in 1988. Ik zat soms aan de directietafels van Shell, BP, Exxon, waar ook werd gesproken over CO2 en Klimaat. Niet in ontkennende zin maar met normale vragen, want echt begrijpen was er nog niet bij. Ik herinner mij niets doofpotten of wegkijken, wel waren er zorgen. Nog maar vijf jaar geleden dacht het Groningse z.g. Gasgebouw (Gasunie, Gasterra, Shell, Exxon, Ministeries) over de Gasrotonde, het beoogde Europese knooppunt van gasproductie en gasopslag met inbegrip van CO2-opslag in lege gas cavernes. Aardgas werd gezien als een relatief klimaatvriendelijke brandstof, reden waarom men nu in Duitsland een aardgas-infrastructuur bouwt. De afgedankte CV-ketels in Enschede worden in Bochum weer geïnstalleerd, even over de grens.

Waar in de keten van productie en consumptie de verantwoordelijkheid ligt voor schade is voor veel producten onduidelijk. Nalatige constructiefouten zijn de schuld van de fabrikant. De automobilist die te hard rijdt is schuldig aan het ongeluk, niet de producent van de auto. De plasticfabrikant produceert een geweldig materiaal, onmisbaar in de voedsel- en medische sector, maar is toch medeschuldig aan de vernietiging van de oceaan, omdat men de controle over het materiaal over de schutting heeft gegooid.

De wereldeconomie draait nog altijd grotendeels op fossiele brandstoffen, maar de vervanging door hernieuwbare energie is geen vrijbrief, er komt andere ellende voor in de plaats, vooral als de verrassende factor van grondstoffen tekorten wordt meegeteld.

Met een miljard elektrische auto’s in de file, wat heb je opgelost?

Het grondstoffen- en ruimtegebruik van de luchtvaart en alternatieve energie is niet gratis, of vrij, of overvloedig. There is no such thing as a free lunch schreef de oervader van de klimaatwetenschap, Barry Commoner in 1968. Alles heeft een prijs.

De uitdagingen van de grenzen aan de groei zijn zo groot dat we zo gauw mogelijk deze polarisatie moeten stoppen. Rechtszaken, ook die je verliest, leveren veel publiciteit op, maar wat win je ermee?

De Titanic zinkt, aan dek maken ze ruzie, want sommigen zeggen dat het schip niet kán zinken, anderen dat het te duur is om iedereen te redden, weer anderen tekenen bezwaar aan tegen de foute materialen waarvan de reddingsvesten zijn gemaakt, en een markteconoom roept dat de drenkelingen moeten betalen voor een plekje aan boord van die sloepen.

Hadden ze een eeuw later de overtocht gemaakt dan zou die ijsberg er niet meer geweest zijn. Een rechtszaak tegen Shell brengt dat ijs niet terug. Integendeel, de weerzin tegen activisten op hun morele hoogte neemt toe en speelt het populisme in de kaart. Ik stel daarom voor om de zitting af te breken, en de Chief Scientist van Engeland, Sir David King het woord te geven. Op de Klimaatconferentie 2021 in Glasgow lanceert hij het plan om de Noordpool te herbevriezen. Met een investering van 40 miljard bouwen we 1000 trimarans van 100 meter lengte die zonder bemanning en aangedreven door wind, zon en stroming over de noordelijke oceaan kruisen en zeewater verdampen tot zoutkristallen die 2500 – 5000 meter hoog de lucht worden ingeblazen. Daaruit ontstaat een wit wolkendek, de zon kan de IJszee niet meer bereiken, het zonlicht kaatst terug, de opwarming vertraagt. Je wint 50 – 100 jaar om de fossiele wereldmachine om te bouwen naar de Solar Age. De jaarlijkse kosten bedragen k een miljard. De baten zijn onmetelijk.

Denk aan Roosevelt, januari 1942, toen hij de industrie dwong om de oorlogsmachine te bouwen, honderdduizenden tanks, vliegtuigen, schepen. Dat slaagde.

Dit is een volgende Post Pearl Harbour. Kletserij in de rechtszaal hoort daar niet meer bij.

Wouter van Dieren Club van Rome

Gepubliceerd op 11 december 2020 op Linkedin